هه‌نار چاره‌سه‌ری‌ شێرپه‌نجه‌ی‌ سیه‌كان ده‌كات

پێغه‌مبه‌ری‌ ئازیز (ص) ئه‌فه‌رموێ‌: (كلوا الرمان بشحمه فإنه دباغ للمعدة)
واته‌: هه‌نار به‌ هه‌موو توێكڵه‌كانی‌ ناوه‌وه‌ی‌ بیخۆن چونكه‌ ناوه‌وه‌ی‌ گه‌ده‌ ئه‌ستوور (خۆشه‌) ده‌كات.
زیاتر بخوێنه‌وه‌…،،،

 

.
پێغه‌مبه‌ری‌ ئازیز (ص) ئه‌فه‌رموێ‌: (كلوا الرمان بشحمه فإنه دباغ للمعدة)
واته‌: هه‌نار به‌ هه‌موو توێكڵه‌كانی‌ ناوه‌وه‌ی‌ بیخۆن چونكه‌ ناوه‌وه‌ی‌ گه‌ده‌ ئه‌ستوور (خۆشه‌) ده‌كات.
سوده‌كانی‌ هه‌نار له‌ چاره‌سه‌ركردنی‌ دڵه‌كزه‌
خوای‌ په‌روه‌ردگار ئه‌فه‌رموێ‌ ئه‌فه‌رموێ‌ [فیها فيها فاكهةٌ ونخلٌ ورمان، فبأى آلاء ربكما تكذبان] (الرحمن/
له‌ ئه‌حمه‌ده‌وه‌ (ص) ئه‌گێڕێته‌وه‌ له‌ عه‌لی‌ كوڕی‌ ئه‌بی‌ تالیب (ص) ئه‌فه‌رموێ‌: (كلوا الرمان بشحمه فإنه دباغ للمعده‌)
سوده‌كانی‌ هه‌نار به‌ كورتی‌
پێغه‌مبه‌ری‌ ئازیز (ص) ئه‌فه‌رموێ‌ (ما من رمانة إلا ولقحت من رمان الجنة، وما رمانة إلا فيها حبة من رمان الجنة)
واته‌: هه‌موو هه‌نارێك به‌ هه‌ناری‌ به‌هه‌شت پێوه‌ند كراوه‌‌و، هه‌موو هه‌نارێك ده‌نكێ‌ له‌ هه‌ناری‌ به‌هه‌شتی‌ تێدابێت.
هه‌ر بۆیه‌ هاوه‌ڵی‌ به‌ڕێز عه‌لی‌ (ص) زۆر سوور بوو له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ كه‌ هه‌موو ده‌نكه‌كانی‌ هه‌نار بخوات تا به‌شكوو ئه‌و ده‌نكه‌ی‌ ده‌ست بكه‌وێت كه‌ هی‌ به‌هه‌شته‌
هه‌ر له‌سه‌ر ئه‌و فه‌رمووده‌ی‌ كه‌ ئه‌فه‌رموێ‌ هه‌مووی‌ هه‌نار بخۆن چونكه‌ گه‌ده‌ ئه‌ستوور‌وخۆشه‌ ده‌كات، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ یه‌كه‌م: ئه‌و توێژه‌ سپیه‌ی‌ له‌ نێوان ده‌نكه‌كانه‌وه‌ ماده‌یه‌كی‌ تێدایه‌ قه‌به‌زكه‌ر‌و دژی‌ دڵه‌كزه‌یه‌، ئه‌وه‌ش دووپات كراوه‌ته‌وه‌ كه‌ شیفایه‌ بۆ سوتانی‌(قرحه‌)ی‌ گه‌ده‌‌و دوانزه‌گرێ‌، هه‌روه‌ها پزیشكه‌كان له‌ ئه‌وروپادا خولاسه‌ی‌ ئاوی‌ لێ وه‌رده‌گرن، واته‌ وه‌ك گیراوه‌یه‌كی‌ لێده‌كه‌ن، پاشان ده‌یكه‌نه‌ ناو ده‌زگای‌ (ناظور
)ه‌وه‌‌و وه‌ك ده‌رزیه‌ك ده‌یده‌ن له‌ سوتانی‌ گه‌ده‌‌و دوانزه‌گرێ‌‌و پاشان ده‌ست به‌جێ‌ نه‌خۆشه‌كه‌ شیفای‌ بۆ دێت‌و چاك ده‌بێته‌وه‌، بۆیه‌ پێغه‌مبه‌ری‌ نازدارمان پێش هه‌زار‌و چوارسه‌د ساڵ‌ له‌مه‌ویه‌ر فه‌رمویه‌تی‌ (كلوا الرمان بشحمه فإنه دباغ للمعدة)
زانستی‌ پزیشكی‌ نوێ‌ له‌ چاو ئه‌و پێشكه‌وتنه‌ به‌چاوه‌‌و خێرایه‌‌و به‌رده‌وامه‌ی‌ هێشتا نه‌گه‌یشتۆته‌ هه‌موو ئه‌و زانیاری‌‌و سودانه‌ی‌ كه‌ میوه‌‌و سه‌وزه‌‌و روه‌كه‌كان هه‌یانه‌‌و، دووپاتی‌ ئه‌وه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ ئه‌و زانیاریانه‌ی‌ كه‌ رۆژ له‌ دوای‌ رۆژ ده‌دۆزرێته‌وه‌، سودێكی‌ نوێ‌ له‌ سودی‌ میوه‌كان ده‌دۆزرێته‌وه‌، كه‌ هه‌نار یه‌كێكه‌ له‌و میوانه‌هاته‌ی‌ كه‌ له‌ قورئانی‌ پیرۆزدا ناوی‌ هاتووه‌ كه‌ خوای‌ گه‌وره‌ ئه‌فه‌رموێ‌ [فيهما فاكهة ونخل ورمان] سورة الرحمن، الآية: 68″. هةروه ها ئةفه رمويت[ “وجنات من أعناب والزيتون والرمان متشابها وغير متشابه انظروا إلى ثمره إذا أثمر وينعه إن في ذلكم لآيات لقوم يؤمنون] سورة الأنعام، آية: 99”.
لێكۆڵینه‌وه‌ نوێكان چه‌ندین توێژینه‌وه‌یان پێشكه‌ش كردووه‌ له‌سه‌ر ئه‌و سود‌و شیفایانه‌ی‌ كه‌ له‌ میوه‌كان بۆ نه‌خۆشیه‌ ترسناكه‌كانی‌ وه‌ك شێرپه‌نجه‌‌و لاوزی‌ سێكسی‌‌و چه‌ندین نه‌خۆشیتر.
پارێزه‌رێك بۆ ژنان
لێكۆڵینه‌وه‌كان نوێكان ئه‌وه‌یان چه‌سپاند كه‌ هه‌نار سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ده‌وڵه‌مه‌نده‌ به‌ دژه‌ ئۆكسانه‌كان كه‌ به‌هۆیه‌وه‌ له‌شی‌ مرۆڤ به‌رگری‌ له‌ش زیاد ده‌كات له‌ نه‌خۆشیه‌ درێژخایه‌نه‌كان.. وه‌ك نه‌خۆشیه‌كانی‌ دڵ‌‌و ده‌ماره‌كانی‌ خویچن‌و ره‌ق بوونی‌ شاده‌ماره‌كان‌و، ئه‌وه‌ی‌ كه‌ ژنان ده‌ستیا ده‌كه‌وێ‌ له‌ زۆر خواردنی‌ هه‌نار.. به‌ده‌ستكه‌وتنی‌ چالاكی‌‌و به‌رگریه‌كی‌ درێژخایه‌ن له‌و نه‌خۆشیه‌ درێژخایه‌نانه‌ی‌ كه‌ له‌وانه‌یه‌ ببێته‌هۆی‌ به‌ده‌ركه‌وتنی‌ نه‌خۆشی‌ زوو پیربوون..
هه‌روه‌ها یارمه‌تی‌ ژنان ده‌دات كه‌ چالاك‌و خاوه‌ن له‌شێكی‌ نه‌رم بن.. هه‌روه‌ها توێژه‌ره‌كان ئامۆژگاری‌ ژنان ده‌كه‌ن كه‌ هه‌نار بخۆن كاتێ‌ كه‌ ده‌گه‌نه‌ ته‌مه‌نی‌ بێهیوایی‌.. بۆ ئه‌وه‌ی‌ بیانپارێزێ‌ له‌ نه‌خۆشی‌ دڵ‌‌و ده‌ماره‌كان‌و ئێسكه‌نه‌رمه‌‌و شێرپه‌نجه‌ی‌ مه‌مك، ئه‌وه‌یش به‌هۆی‌ ئه‌و توانایه‌ی‌ كه‌ هه‌نار هه‌یه‌تی‌ له‌ له‌ناوبردنی‌ خانه‌كانی‌ شێرپه‌نجه‌ بشێوه‌ی‌ له‌ناوچوونی‌ خۆیی‌ (لإنتحار الذاتى
)… له‌ كاتێكدا كه‌ ئه‌م له‌ناوچوونه‌ روونادات له‌ خانه‌ ساغه‌كانیتری‌ له‌ش..
له‌ كتێبی‌ (الغژا‌و لا الدوا‌و)ی‌ دكتۆر صبری‌ القبانی‌ كه‌ له‌ باره‌ی‌ هه‌ناره‌وه‌ ده‌ڵێت: هه‌نار سێ‌ جۆری‌ هه‌یه‌: شیرین‌و ترش‌و مێخۆش، كه‌ تایبه‌تمه‌ندیه‌كانی‌ جیاوازه‌ به‌ پێی‌ جۆره‌كه‌ی‌‌و، جیاوازی‌ رێژه‌ی‌ ئه‌و مادانه‌ی‌ كه‌ تێیدایه‌ له‌ رێژه‌ی‌ شه‌كر، جۆره‌ شیرینه‌كه‌ی‌ رێژه‌ی‌ ترشی‌ لیمۆ 1%‌و، شه‌كر به‌رێژه‌ی‌ 7%، پرۆتین 1%، ریشاڵه‌كان 2% خۆڵه‌مێش 4.7%، چه‌وری‌ 3%، ئاو 81.3%، هه‌روه‌ها رێژه‌یه‌كی‌ زۆر كه‌م له‌ خوێ‌ كانزاكانی‌ تێدایه‌..
به‌تایبه‌تی‌ ئاسن‌و ڤیتامین (C)، هه‌ر له‌به‌شه‌ ره‌قه‌كه‌ی‌ هه‌نار واته‌ تۆوه‌كه‌ی‌ ئه‌وا پرۆتین تێدایه‌ به‌رز ده‌بێته‌وه‌ به‌ رێژه‌ی‌ 9%، رێژه‌ی‌ چه‌وری‌ 7%، یه‌كێ‌ له‌و تایبتمه‌ندیه‌ گرنگانه‌ی‌ كه‌ له‌ ناو تۆوی‌ هه‌ناردا هه‌یه‌ كه‌ نزیكه‌ی‌ 840 ده‌نك ده‌بێت له‌ یه‌ك هه‌ناردا، به‌ پێی‌ لێكۆڵینه‌وه‌یك كه‌ له‌ به‌ریتانیادا ئه‌نجام درا ئه‌
وه‌یه‌ كه‌ توانا هه‌رسكردنی‌ ئه‌و خۆراكانه‌ی‌ كه‌ ناڕه‌حه‌ت هه‌رس ده‌بن، به‌تایبه‌تی‌ به‌ز‌و چه‌وری‌.. هه‌ر بۆیه‌ به‌كارهێنانی‌ له‌ ناو ئه‌و خواردنانه‌ی‌ كه‌ هه‌رسكردنیان قرورسه‌ چونكه‌ یارمه‌تی‌ گه‌ده‌ ده‌دات بۆ هه‌رسكردنی‌ خۆراك..
به‌كاردێت بۆ هێشتنه‌وه‌ی‌ ره‌نگ
له‌باره‌ی‌ توێكڵی‌ هه‌ناره‌وه‌، ئه‌وا سوده‌كه‌ی‌ له‌ ناوكه‌كه‌ی‌ كه‌متر نیه‌.. چونكه‌ رێژه‌ی‌ 38% له‌ ترشی‌ (گلۆتانبیك)ی‌ تێدایه‌‌و هه‌روه‌ها (بلیترین)ی‌ تێدایه‌ هه‌روه‌ها كوڵاوه‌ی‌ توێكڵی‌ هه‌نار به‌سووده‌ بۆ وه‌ستانی‌ سكچوون‌و هه‌روه‌ها كاریگه‌ریه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌ هه‌یه‌ له‌ ده‌ركردنی‌ كرمی‌ شریتی‌ له‌ ریخۆڵه‌، هه‌روه‌ها توێكڵی‌ هه‌نار به‌ سوده‌ بۆ هێشتنه‌وه‌‌و جێگیربوونی‌ ره‌نگ به‌ تایبه‌تی‌ له‌ ره‌نگكه‌ره‌كانی‌ قژی‌ سروشتی‌ وه‌ك خه‌نه‌.
جێی‌ ڤیاگرا ده‌گرێته‌وه‌
بۆ ئه‌و پیاوانه‌ی‌ كه‌ كێشه‌ی‌ سێكسیان هه‌یه‌.. ئه‌وا پێویسته‌ رۆژانه‌ شه‌ربه‌تی‌ هه‌نار بخۆنه‌وه‌ بۆ ماوه‌ی‌ یه‌ك مانگ به‌ لانی‌ كه‌مه‌وه‌.. بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌نجامی‌ باش به‌ ده‌ست بێنن‌و، دور بكه‌ونه‌وه‌ له‌ به‌كارێنانی‌ حه‌بی‌ ڤیاگرا به‌ پێی‌ ئه‌و لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ی‌ كه‌ له‌م دوایانه‌دا زانكۆی‌ كالیفۆرنیا، كه‌ تێیدا هاتووه‌:
شه‌ربه‌تی‌ هه‌نار ده‌وڵه‌مه‌نده‌ به‌ دژه‌ ئۆكسێنه‌ره‌كان كه‌ بڕی‌ خوێن زیاد ده‌كات له‌ ئه‌ندامی‌ زاوزێی‌ نێرینه‌‌و، ئه‌و لێكۆڵینه‌وه‌یه‌ كه‌ دكتۆر كریستۆڤه‌ر فۆرێست سه‌رپه‌رشتی‌ ده‌ركرد 53 پیاوی‌ هه‌ڵبژارد كه‌ به‌ ده‌ست كێشه‌ی‌ سێكسیه‌وه‌ ده‌یانناڵاند، پاش ئه‌وه‌ی‌ كه‌ شه‌ربه‌تی‌ هه‌ناریان نۆش كرد بۆ ماوه‌ی‌ نزیكه‌ی‌ یه‌ك مانگ.. حاڵی‌ زیاتر له‌ نیوه‌یان به‌ شێوه‌یه‌كی‌ زۆر دیار باش بوو..
پێشتریش پزیشكه‌ لێكۆڵه‌ره‌وه‌كان ئه‌وه‌یان ئاشكرا كرد كه‌ رۆژانه‌ خواردنه‌وه‌ی‌ نزیكه‌ی‌ چاره‌كه‌ لیترێك له‌ شه‌ربه‌تی‌ هه‌نار.. ئه‌بێته‌ هۆی‌ جێگیربوونی‌ حاڵه‌تی‌ شێرپه‌نجه‌ی‌ پرۆستات.. وه‌ به‌پشتیوانی‌ خوای‌ گه‌وره‌ ئه‌بێته‌ هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ نه‌خۆشانی‌ شێرپه‌نجه‌ ژیانێكی‌ جێگیر ببه‌نه‌سه‌ر.. مردن به‌ هۆی‌ ئه‌و نه‌خۆشیه‌ كه‌م ببێته‌وه‌… كه‌ به‌ شێوه‌یه‌كی‌ ترسناك بڵاو ده‌بێته‌وه‌ ترسناكیشی‌ به‌ پێی‌ زیاد بوونی‌ ته‌مكه‌نه‌وه‌ زۆرتر ده‌بێت.
ده‌رئه‌نجامی‌ چاوه‌ڕوان نه‌كراو
هه‌روه‌ها ئه‌و لێكۆڵینه‌وانه‌ ئه‌وی‌ له‌ خۆگرت كه‌ ئه‌و تاقیكاری‌‌و شیكاریانه‌ی‌ كه‌ به‌سه‌ر نه‌خۆشانی‌ شێرپه‌نجه‌ ئه‌وانه‌یان كه‌ به‌ساڵاچوون.. ئه‌وانه‌ی‌ كه‌ به‌پێی‌ ئاماره‌كان له‌ ماوه‌ی‌ 15 مانگدا ده‌مرن پاش نه‌شته‌رگه‌ریه‌ك كه‌ بۆیان ئه‌نجام ده‌درێت یان به‌ركه‌وتنیان به‌ چاره‌سه‌رێك به‌تیشك، پاش ئه‌وه‌ی‌ كه‌ رۆژانه‌ یه‌ك كوپ شه‌ربه‌تی‌ هه‌ناریان ده‌خوارده‌وه‌.. سه‌رنجی‌ ئه‌وه‌ درا كه‌ ته‌مه‌نی‌ ئه‌و چینه‌ به‌ شێوه‌یه‌كی‌ به‌رچاو زیادی‌ كرد.. به‌ شێوه‌ك كه‌ ته‌منیان گه‌یشته‌ 54 مانگ، هه‌روه‌ها راپۆرتێك كه‌ رۆژنامه‌ی‌ تایمزی‌ به‌ریتانی‌ ئه‌وه‌ی‌ دووپات كرده‌وه‌.. كه‌ لێكۆڵه‌ره‌كان ئه‌وه‌ دووپات ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ خواردنه‌وه‌ی‌ شه‌ربه‌تی‌ هه‌نار ته‌نها ئه‌وه‌ نیه‌ كه‌ حاڵی‌ نه‌خۆشه‌كانی‌ شێرپه‌نجه‌ جێگیر ببێ‌‌و نه‌خۆشیه‌كه‌ به‌ره‌وپێش نه‌چێ‌… به‌ڵكو یارمه‌تی‌ ده‌ره‌ له‌ كوشتنی‌ خانه‌كانی‌ شێرپه‌نجه‌ له‌ رێی‌ (الغذاء لا الدواء
) له‌ناچوونی‌ خودی‌ هه‌روه‌ها ئه‌و رۆژنامه‌یه‌ ئه‌وه‌ی‌ راگه‌یاند كه‌ دكتۆر ئالان بانتك یه‌كێكه‌ له‌ سه‌رپه‌رشتیارانی‌ ئه‌و لێكۆڵینه‌وه‌یه‌.. ئه‌و چاك بوونانه‌ی‌ كه‌ دێن به‌سه‌ر ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ كه‌ رۆژانه‌ شه‌ربه‌تی‌ هه‌نار ده‌خۆنه‌وه‌ زۆر كتوپڕه‌

 _________________________________

له‌وانه‌یه‌ ئاره‌زووی سه‌ردانی ئه‌م بابه‌تانه‌ش بكه‌ی!